Speelgoedschijf
Deze speelgoedschijf is jaren geleden ontwikkeld door de toenmalige Stichting Spel en Opvoeding. Na inventarisatie van de wensen en ervaringen van gebruikers heeft de Vereniging Speelotheken Nederland deze schijf uitgebreid met enkele subcategorieën en op kleur gebracht. De speelgoedschijf geeft de speelotheek medewerkers een houvast bij het inrichten van de speelotheek en het plaatsen van het speelgoed. Maar peuterleidsters en ouders/verzorgers kunnen ook deze speelgoedschijf gebruiken.
De speelgoedschijf geeft een indicatie bij welk ontwikkelingsgebied het speelgoed is in te delen. De ontwikkeling van kinderen kan in drie grote functies worden verdeeld en wordt verbeeld in een cirkel: lichamelijke ontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling en verstandelijke ontwikkeling. Onder deze drie hoofdfuncties vinden we diverse categorieën speelgoed: bewegingsmateriaal, zintuiglijk materiaal, snoezelmateriaal, fantasie materiaal, creativiteits- en expressiemateriaal, gezelschapsspellen, taaldenkspellen, bouw-en constructiemateriaal en puzzels.
Toelichting op de indeling van de speelgoedschijf
Bewegingsmateriaal
Binnen deze categorie vallen spelmaterialen, waarmee een kind wordt uitgenodigd te
lopen, duwen, sjouwen, trekken, gooien, klimmen en springen, dus waarmee grof
motorische bewegingen worden gemaakt. Ook zonder de hier genoemde materialen
komt een kind tot zitten, kruipen en lopen. Maar ouders/opvoeders geven kinderen
graag een stimulans bij de lichamelijke ontwikkeling.
Zintuiglijk materiaal
Spelmaterialen die binnen deze categorie vallen stimuleren en activeren de fijne motoriek en de zintuigen. We denken hierbij aan materiaal dat een beroep doet op de ontwikkeling van het gehoor, de reuk, de smaak, het gezicht, tastzin, de ooghandcoördinatie. Het materiaal nodigt uit tot experimenteren, passen en meten en vergelijken (kleur-vorm).
Snoezelmateriaal
Snoezelmateriaal is speciaal ontwikkeld om de zintuigen te beleven. Snoezelmateriaal prikkelt de pure beleving van de zintuigen door kinderen met een ontwikkelingsachterstand of -beperking. Het materiaal is vaak wat royaler van formaat en stevig geconstrueerd. In deze categorie valt ook het zachte wasbare speelgoed.
Fantasiemateriaal
Binnen deze categorie vallen spelmaterialen, waarmee het kind naspeelt wat het ziet en meemaakt. Fantasiemateriaal is nodig bij het verwerken van gevoelens. Het kind experimenteert met verschillende rollen. Naarmate een kind ouder wordt, speelt het situaties die het niet zelf meegemaakt heeft, maar die het heeft leren kennen uit boeken, verhalen of TV-series. Het kind kan terug gaan in de tijd (riddertijd) of in de toekomst leven (Science Fiction-verhalen). Kinderen hebben fantasiemateriaal nodig om met elkaar, zichzelf en de grote mensenwereld om te leren gaan.
Creativiteits- en expressiemateriaal
Binnen deze categorie vallen spelmaterialen waarmee kinderen zelf vorm kunnen geven en/of zichzelf kunnen uiten. Beeldend materiaal (zoals papier, verf, klei), gereedschap (zoals hamer, schaar en weefgetouw), voorgeconstrueerd materiaal (zoals stempels, gipsvormen) en muziekinstrumenten horen in deze categorie thuis.
Gezelschapsspellen
Binnen deze categorie vallen die spellen die primair bedoeld zijn om met meerdere personen te spelen. Het speldoel staat vast en moet volgens afgesproken regels bereikt worden.
Taal-en denkspellen
In deze categorie vinden we o.a. de spelletjes die solitair gespeeld kunnen worden. Het betreft spellen die speciaal ontwikkeld zijn op ruimtelijk- en wiskundig inzicht en taalontwikkeling. De spellen voorzien in een differentiatie in moeilijkheidsgraad.
Puzzels
Binnen deze categorie vallen spelmaterialen, waarbij het gaat om zoeken, herkennen en bij elkaar brengen van vormen. Doel is: de vorm compleet maken.
Bouw- en constructiemateriaal
Binnen deze categorie vallen spelmaterialen, waarmee een kind stapelt, bouwt en gebruik maakt van diverse verbindingselementen. De categorie is opgebouwd van bouwen naar construeren.
Hieronder vindt u de speelgoedschijf. Deze kan in de klas gehangen worden als leidraad voor de peuterleidsters en de ouders/verzorgers van hun speelgoedkeuze.
